Narsist Kişilik Bozukluğu
- sadikhanarslan
- 21 Ağu 2022
- 3 dakikada okunur
Narsisizm nedir?
Narsisizm kelimesinin kökeni Yunan mitolojisinde ki ‘Narkissos’ adlı bir avcıdan günümüze yerleşmiş bir kavramdır. Burada adı geçen Narkissos, su içmek için indiği nehirde kendi yansımasını görür ve sudaki görüntüsüne aşık olur. Yemeden, içmeden kesilen avcı, günlerini nehrin başında kendi görüntüsüne bakarak geçirir. Efsaneye göre bu şekilde kendini tüketip ölür ve bedeni nehirdeki bir nergis çiçeğine dönüşür.
Narsisizm, toplumdaki bazı bireylerin yükseltilmiş özgüven ile kendilerini sürekli diğer insanlardan üstün görmesiyle ortaya çıkan bir kişilik bozukluğudur. Diğer insanlara göre kendilerini üstün görürler. Ancak bu özelliklere sahip olan tüm insanlarda kişilik bozukluğu olmayabilir. Narsistik kişilik bozukluğu taşıyan bireylerin çoğunluğu yükseltilmiş özgüven ve kendilerine besledikleri çarpıtılmış hayranlık ile yaşamlarını sürdürür.
Bu insanlar çevrelerinden de aynı şekilde hissettikleri bu duyguların çoğaltılmasını beklerler. Çoğunlukla benmerkezci kişilik özellikleri ile beraber empati yoksunluğu, kişiliği fazlasıyla büyütme, başarıya ve güce bağımlı davranışlarla kendilerini belli ederler.
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri:
Kendini aşırı beğenmek
Kendini diğer insanlardan üstün ve zeki görmek
Ortamlardaki tek ilgi odağı olmayı istemek
Herkesin kendisiyle ilgilenmesini beklemek
Herkesten başarılı olma hırsıyla hareket etmek
Empatiden yoksun olmak
Başkalarının hayatını kıskanmak ve onların yerinde olmayı istemek
Sosyal çevre tarafından dışlandığını hissetmek
Kişileri kendi işleri için manipüle etmek ve kullanmak
Sosyal çevrenin kendisine hayran olmasını beklemek
Sadece kendi isteklerinin yapılmasını istemek
Aşırı kibirli olmak
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Nedenleri:
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, araştırmacılar narsistik bozukluğunun sebeplerini bulmaya fayda sağlayabilecek bazı faktörler belirlemişlerdir;
o İstismar veya travma
o Aşırı övgü
o Kişiyi onaylayıcı bir ortamın yokluğu
o Ebeveynlerde aşırı hoşgörü
o Güvenilmez ebeveynlik
Narsist bozukluğun kesin nedenleri komplike ve farklı olsa da biyoloji ve genetiğin bu bozuklukta büyük bir role sahibi olduğu düşünülmektedir.
Narsist Kişi ile İletişim:
Narsistler ilişkilerinde ilk başta mükemmel bir profil çizmektedirler. Sevilen, başarılı ve övülen bir birey olarak tanınırlar. Fakat sevgiyi çoğu zaman manipülatif yaklaşımlar ile almaya çalışırlar. Başarıda aşırı hırs ve böbürlenme görülürken başarısızlıkta ise birilerini suçlamalarıyla ön plana çıkmaktadırlar. Bu sorunları yaşamakta olan kişiler çoğu zaman aile ve evlilik hususunda karşısındaki kişiye yetersizlik ve değersizlik kavramlarını tanımlar ve bireyi yalnızlaştırma tekniğini kullanarak o kişiye büyüklük taslamaya çalışmaktadır.
Genellikle ilişkilerini emir-komuta zincirine uyarak devam ettirmeye çalışırlar. Emir-komuta zincirinin dışına çıkıldığı durumlarda ise pasif agresif yaklaşımlar sergilerler. Karşılarındaki kişinin hayatını umursamazlar. Eğer karşısındaki kişinin hayatına ilgi gösteriyor gibi gözükseler de bu durum yüksek ihtimalle bunu 'kefaretin küçük bir bedeli' olarak gördüklerinden yapmaktadırlar. Narsistler tüm ilişkilerinde benmerkezcidir.
Narsist kişiler karşısındaki kişiyi sevseler dahi daha sonradan ondan nefret edebilirler. Bu durumda eğer karşısındaki kişi iseniz suçu kendinizde değil kişilik bozukluğu olan kişide aramanız gerekir. Kendilerinden başka bir şey hakkında konuşmayı sevmeyen narsistler, yanlarında başka birisinin övülmesine dayanamaz ve mevzu bahis kişinin olumlu özelliklerini egale etmek için kendini aynı konuda öne çıkaracak cümleler kurmaya başlarlar. Eleştiriye maruz kaldığında narsist kişilik çok tehlikeli bir hal almakta ve davranışlarını kontrol edememektedir. Eleştiri onlar için psikolojik travma etkisi oluşturmaktadır. Özür dileme konusunda oldukça yetersiz kalan bu kişiler hatanın kendisinde olduğunu bilse dahi suçu başka kişilere atmak konusunda oldukça ustadırlar. Narsist bir bireyden “Özür dilerim” cümlesini duymak ciddi manada zor bir ihtimaldir. Yanlış davranışlarda bulunduklarında, bir işte yanlış karar verdiklerinde ve bunun farkına vardıklarında dahi o yanlışın üzerine gidecek ve asla geri adım atmayacaklardır. İnsani olarak zorba şeklinde niteleyebileceğimiz narsist kişiler karşısındaki insanı kırmaktan asla çekinmeyecektir. Hayatının orta noktasına kendisini diken bu kişiler kendisini yanındaki her kim olursa olsun üstün görecek altta kaldığı durumlarda ise iletişimde zorbalığı tercih edeceklerdir. Karşısındakinin başarılı olduğu herhangi bir durumda kendisini kötü hissedecek olan narsist kişilik, başarılı olmaması için elinden geleni yapacak, olmuşsa dahi gölgelemeye çalışacaktır.
Bu kişilik bozukluğuna sahip kişilerle arkadaşlık ilişkilerinizde yakın olmamanızda fayda var. Tedavisi son derece güç olan bu kişiler eğer kendi isteği ile tedaviyi kabul etmezse kesinlikle bu hastalıktan kurtulamayacak hatta kendi istekli dahi olsa kurtulma ihtimali çok düşük olacaktır. Bundan kaynaklı narsist bir arkadaşınız varsa onu düzeltmek bir hayli zor olacak ve her ne kadar çaba gösterirseniz gösterin başarılı olma ihtimaliniz çok düşük hatta imkansız olacaktır. Narsist kişileri anlayabilmek bir hayli güç olacaktır. Nitekim yeni tanıştığınız bir kişi eğer narsistse size ilk başta kendisini çok iyi bir insan gibi tanıtacak ve zamanla kendisinden övgüyle bahsetmeye başlayacaktır. Unutmayın ki bu tipte psikolojik bir rahatsızlığı olan insan ile her ne kadar yakın bir iletişimde olursanız olun narsist kişinin sizinle iletişimini tamamen koparması sadece bir kelimeyle dahi gerçekleşebilir.
Kaynaklar:
- https://www.istanbulsanatevi.com/sanatcilar/soyadi-c/caravaggio-michelangelo/michelangelo-caravaggio-narsizm-4216/
Comments